Umutt » 25 May 2020, 22:04
Selamlar,
Bu konuyu politize olmadan yorumlamak zor ama bilgim dahilinde, elimden geldiğince teknik bir çerçeve içinde paylaşımda bulunmaya çalışacağım.
Bahsettiğiniz vergi ve benzeri önlemler, bir süredir kamu otoritesince, dolarizasyonu önlemek amacı ile yapılan ve bir kısım uzmanlar tarafından serbest piyasa işleyişinin ihlali olarak görülen uygulamalar. Buna karşılık sermaye hareketleri serbest olduğu ve dövize erişim açıkça engellenmediği sürece, söylediğiniz gibi bir karaborsa piyasası sonucunu doğurmaz. Kanımca en fazla döviz alanın maliyetini artırır ve bir de döviz bürolarının kar marjını..
Bahsettiğiniz gibi bir karaborsanın oluşabilmesi için dövize erişiminin kısıtlanması, dolayısıyla sermaye hareketlerinin tamamen engellenmesi gerekir. Yurtdışından para getirmek ya da göndermek, iki para birimi arasında geçiş yapmak namümkün hale gelir ya da belirli kurallara bağlı olur. Buna muhtemelen, sabit kur rejimi uygulaması eşlik eder. Kamusal otorite tarafından belirlenen resmi kur ile serbest piyasada oluşan kur, birbiri ile tabi olarak eşleşmeyeceği ve zaten dövize erişim de kısıtlı olduğu için karaborsa oluşur.
Bunu yakın zamanda İran yaptı. Yani sabit kur uygulamasına geçti ve karaborsa oluştu. Buna karşılık İran ı diğer ülkelerden ayıran çok önemli bir nüans var; bu ülke dünyaya büyük ölçüde kapalı ve parası convertible değil. Ayrıca döviz yükümlülüğü neredeyse yok.(şüphesiz bunda sahip olduğu doğal kaynaklarının etkisi çok. ) Döviz girişi ya da çıkışı, küresel sisteme entegre olmadığı için zaten yok. Bütün bunlar, bu ekosistem de, sabit kur rejimini bir şekilde sürdürülebilir kılıyor.
Buna karşılık, yukardaki süreci, dış yükümlülükleri varlıklarının üzerinde olan ve gerek cari açık gerekse de dış borç yükünden ötürü, dış finansmana ihtiyaç duyan bir ülkede yapmanın etkileri çok farklı olacaktır. Böyle bir durumda bahsettiğiniz karaborsa çok sert bir şekilde vücut bulur ve bunun dışında kısa ve uzun vadede farklı sorunlar söz konusu olur.
Böyle bir uygulamayı yapmanın, dünyanın herhangi bir coğrafyasındaki herhangi bir devlet aklı ile bağdaşmayacağını düşünüyor, inanıyor, umuyorum.
LYA-L09 cihazımdan Tapatalk kullanılarak gönderildi