Marine (Marina) Saatler

[drk]

Bir şey dikkatimi çekti. Hiçbirinde saniye merkezde değil ve hepsinde güç rezervi göstergesi var. Gerçi kullanım alanına bakılırsa ikiside mantıklı ve olması gereken özellikler.

[Bond]

Bilgiler ve fotolar için teşekkürler. Birde arkadaşıma ait denediğim bir gold model ekleyelim, farklı kayışı ile kolda çok rahat bir saat.

[Frax]

Evet Alan abi oldukça mantıklı ihtiyaçlar denizciler için. Güç rezervi kadrana nasıl yansıyor acaba? Böylece yeni bir bilgi daha öğrenmiş olduk sayenizde teşekkür ederim

[Modern60]

Ben teşekkür ederim. Bu arada neden güç rezerv göstergesi? Çünkü bu saatin asla duramaması lazım. Neden saniye? Çünkü, saat, dakika ve saniye göstergeleri, açık deniz yolculuklarında, bulutlanma anında bile güneşin pozisyonunu tam gösterirdi. O yüzden saniye de gerekmekte. Bir başka bilgi. Dünya kendi etrafında 24 saatte bir tur atar. Bu durum, dünyanın saniyede 463 metre kat etmesi demektir ve denizciler için bu rakamlar, yön ve doğru rota saptamalarına yardımcıdır. İşte saniye ve hesap şekli buydu.

Güç rezerv göstergesinin çalışma prensiplerine ise linkten ulaşabilirsiniz.

http://en.wikipedia.org/wiki/Power_reserve

Functioning

In general, the indication of the power reserve is sometimes represented through a needle or hand or it may be indicted by a revolving wheel viewed through an aperture. Some more modern devices have linear indicators. In the case of a hand indicator, the needle or hand moves from one point of the indicator to another. The zone along which the needle moves, shows how much time is left until the mechanism would be expected to cease autonomous operation. Correspondingly, when the hand leaves the zone (or stops) the watch needs to be wound. The indicator itself represents the amount of tension of the mainspring, thus the lower the tension the less time left until another winding of the watch is required.

The LeCoultre 481

The LeCoultre 481 utilized a differential device to show the power reserve stored in either a self-winding or hand-wound mainspring.

Operating Principle

The principle of any power reserve device is that when the mainspring is wound via the ratchet, either automatically or manually, a special train of gears connected to the ratchet moves an indicator across a graduated dial showing the extent of the wind. The barrel’s teeth are also connected to the same train so that as the mainspring's power is used, the same train operates in reverse and the indicator hand moves in the opposite direction

[postaciceku]

Denizci olmamdan dolayı şöyle anlaşılabilir bir kaç bilgi vermek isterim.

Denizcilik çok eski bir meslek olduğundan ve geçmiş zamanlarda GPS(!) olmadığından, Modern60 ustanın söylediği gibi denizciler mevkiilerini yıldızlardan, gezegenlerden ve bu gök cisimlerinin saat açılarından (saat,dakika, saniye cinsinden) bulurlardı. Günümüzde bizlerin hala bilmek zorunda olduğu konular olmakla beraber çok kullanılmamaktadır.

Gök cisimlerinin doğuş-batış zamanları, gök ufkuyla ve yer ekseniyle yaptığı meyil ve saat açılarını (boylamsal) olarak veren almanaklara ek olarak, Sekstant denilen alet ve zaman tutucu kullanılarak gemi mevkii bulunması sağlanır. Hesaplamada saniyenin bile önemli olduğu düşünürsek (yoksa millerce uzakta çıkabililirsiniz) saniye kollarının ayrı olarak düzenlenmesi uygun görülmüştür.
Ayrıca gemideki main saatin gücü kontrol edilmek suretiyle sapması hesap edilerek log olarak tutulmaya bu işlemi yapabilmek için devam edilmektedir.. (Günümüzde quartz mekanizma kullanmalarına rağmen)

Konu hakkında daha detaylı bilgiyi astronomik seyir diye aratırsanız denizciler için zaman ve denkleminin ne kadar önemli olduğunu anlayabilirsiniz.

[asymptote]

postaciceku değerli bilgiler için teşekkürler Sizin bu teknik açıklamanıza müsaadenizle ben daha sade ve anlaşılır bir ekleme yaparak katkıda bulunayım:

Marine saatler sizin de belirttiğiniz gibi denizcilerin seyir halinde hangi boylamda bulunduklarını hesaplamaları için geliştirildi. Astronomik olarak enlem hesabı kolaylıkla yapılabiliyordu ancak boylam hesabı yapmak öyle çok kolay değildi. Sekstant kullanarak ayın konumu ve başka cisimlerle olan açısının hesaplanması yoluyla da boylam hesabı yapılabiliyordu ancak bu hesapta yanılma ihtimali her zaman vardı (gözlemcinin dikkatli ve eğitimli olması gerekiyordu) ayrıca ayın günlerce yüzünü göstermediği zamanlar da oluyordu. "Longitude (boylam) problemi" olarak bilinen bu zorluğu ortadan kaldıracak kişiye o zamanlarda İngiltere Parlamentosu büyük bir ödül (20 000 pound - güncel değeri 3 milyon pound) vaat etti. Bu problemin çözümü için iki geleneksel yaklaşım vardı. İlk yaklaşım astronomik hesaplamaları ısrarla savunan yaklaşımdı. İkinci yaklaşım ise çok hassas çalışan bir saat yardımıyla bir referans noktadaki zaman ile geminin bulunduğu konumdaki yerel zaman arasındaki farkı hesaplamak ve bu şekilde boylam hesabı yapmaktı. (iki boylam arası zaman farkı bilindiği gibi 4 dk.) İkinci yaklaşıma karşı çıkan ve bunu olanaksız görenlerden birisi de Sir Isaac Newton olmuştur. John Harrison (1693-1776) ismindeki marangoz ustası ise ikinci yaklaşımı benimseyenler arasındaydı ve bu usta yıllar süren uğraşılar ve denemeler sonucunda Parlamento'nun koyduğu "Longitude Act" ödülüne hak kazanmıştır.

John Harrison

John Harrison en hassas ve en mükemmel saati yapmak için yaklaşık 40 sene uğraştı ve bu süre zarfında 5 adet marine chronometer (H1, H2, H3, H4, H5) üretti. John Harrison düşük gelirli, sefil bir marangoz olduğu için hem finansal hem de lobi desteğine ihtiyaç duymuştur. George Graham (1673-1751) ona bu desteği sağlayan kişidir, dönemin büyük saat ustalarındandır ve kendi patentleri vardır, onu da burada anmış olalım.

George Graham

Gelelim John Harrison'un yaptığı hizmetlere:

Bilindiği gibi pendulum (sarkaç) saatler değişmeyen bir kuvvetle (yerçekimi kuvvetiyle) salınımlarını sürdürdüklerinden dolayı çok hassastırlar. Ancak bu saatler sıcaklık farklarından etkilenirler, çünkü sarkaç boyu sıcaklıkla uzar ya da kısalır, bu da salınım genliğini değiştirir. Bunun önüne geçmek için John Harrison Gridiron Pendulum'u icat etmiştir. Bu sarkaçta Harrison birbirini takip eden ve genleşme katsayıları farklı olan iki metal, demir ve pirinç kullanmıştır.


John Harrison kendi icat ettiği bu yeni sarkaç ile çok hassas çalışan bir Regulator saat yapmıştır. Bu saat ayda bir saniyelik bir hatayla çalışmaktaydı. Harrison bu saati daha sonra yine kendi ürettiği marine chronometer saatlerin hasasiyetini test etmede kullanmıştır:

Regulator saatler==>http://forum.saatforumu.com/viewtopic.php?f=49&t=2716&p=28277&hilit=john+harrison#p28277

Harrison aynı zamanda "Grasshopper escapement" olarak bilinen ve yağlanma gerektirmeyen eşapman sisteminin de mucididir:
http://forum.saatforumu.com/viewtopic.php?f=17&t=5502&hilit=corpus+clock#p66160

Longitude problemini çözmek amacıyla Harrison'un ürettiği ilk marine chronometer (H1- Harrison 1):

Görüldüğü üzere çok hassas olduğu bilinen pendulum saatler gemilerde kullanılamadığı için bunların balans sistemleri farklı olmalıydı. Bu soruna çözüm aradı Harrison bi 40 sene..

H2 (Harrison 2):


Harrison 3:


Harrison 4:


Harrison 5:

Harrison 5 ustanın geliştirdiği en son ve en mükemmel marine chronometer'dır. Ancak maalesef bugün çalışır durumda değil. İngiltere'de Worshipful Company of Clockmakers müzesinde saklanıyor.

Harrison saatleri çokca rebuilt edilmiştir (çalışan birebir kopyaları üretilmiştir). İngiliz kraliyet donanmasında bir subay olan Rupert Thomas Gould takıntılı bir şekilde kendisini John Harrison'un bozuk olan saatlerini onarmaya adamıştır.

Rupert T. Gould
Onun bu takıntılı çabasını ve Harrison'un Longitude problemini çözmek için hassas bir marine saati geliştirme çabasını birlikte anlatan harika bir film biliyorum, meraklı olan herkese öneririm:
http://forum.saatforumu.com/viewtopic.php?f=182&t=7178&p=167325&hilit=longitude#p167325

Ek olarak Tubitak yayınlarından "boylam" isimli kitabı okumanızı da öneririm:


Ayrıca forum üyelerimizden bizantolog'un kendi blogunda bu konuyu harika bir şekilde anlatan "DENİZLERİN ZAMAN MAKİNESİNİ YAPAN ADAM: JOHN HARRISON" isimli yazısını okumanızı öneririm:
http://mekaniksaat.blogspot.com/2009/06/zaman-yolcusu-john-harrison.html

Son olarak:

George Daniels

Okudukça insan görüyor ki ingilizlerin horolojiye olan katkıları çok büyük, saygı duymamak elde değil..

[herofb]

asymptote senin katkın da en az İngilizler kadar var

postaciceku , asymptote elinize sağlık

[zandar]

Önemli bilgiler, teşekkürler.