Biraz daha TSF'ye gönderilen açıklamalardan ve özel fotoğraflardan ekleyelim

Hepsi muhteşem
Topkapı Sarayı Saat Koleksiyonun Özellikleri;• Koleksiyon 17 yüzyıldan itibaren çok çeşitli devirlere ait saatlerden oluşuyor.
• Mekanik saatlerde 400 yıllık bir dönemin eserleridir.
• Saat tarihindeki süreç incelendiğinde, üretilen mekanik saatlerde her 40 ya da 50 yılda bir ekol değişmiştir. Bu değişimlerin izlerinin takip edilebileceği dönemlere ait örnekleri kapsayan ender koleksiyonlardan biridir.
• Dünyaki en uzun imaparatorluklardan biri olan Osmanlı döneminde, dünyada benzerine ender rastlanır, mekanik saat koleksiyonu açısından zengin bir yelpaze oluşmuştur.
• Birbirinden apayrı özellik ve ustalıkta üretilmiş, Almanya’dan Rusya’ya, Fransa’dan Osmanlı’ya, en geniş çapta ülke koleksiyonunu kapsayan saat örnekleri bu koleksiyonda yer alır. Avrupa’daki diğer tarihi saat koleksiyonları bu koleksiyonu ile karşılaştırıldığında daha lokal kalmaktadır.
• Dünyada tasarım, teknik donanım ve ustalık örneği zengin bir dönem yelpazesine sahip en kapsamlı koleksiyonlardan biridir.
• Primitif akrepli saatlerden gelişmiş mekanik saatlere kadar geniş bir koleksiyondur.
• Gelişim ve değişim geçiren dönemsel eserlerdir.
• Osmanlı Saatleri, Avrupa Saatleri ve Cep Saatleri olmak üzere üç grubu kapsar.
• Klasik Osmanlı Dönemi dediğimiz 16. yüzyıldan 18. yüzyıl sonuna dek dönemlerinin en ünlü ustalarının saatlerini ihtiva eder.
• Topkapı Müzesi Saatler Bölümü’nde bulunan 380 eserin, çok önemli bir grubunu, yüzyıllar boyunca Saray’ın Hazine, Harem, Köşkler, Gümüş bölümü, III. Ahmed Kütüphanesi gibi Bölümlerinde ve diğer saraylarda kullanılmış, çoğu padişah hazinesine ait saatler oluşturuyor.
• Saray saatleri, gerek Diplomatik armağan olarak, gerek Avrupa’dan satın alınarak İmparatorluk hazinesine girmiştir.
Topkapı Sarayı Saat Koleksiyonun Tarihçesi;İlk kez 1978-1979 yıllarında tek elde toplanarak, bir araya getirilmiş olan Saatler, Saray Koleksiyonu dışında, Demirbaş deposundan, Vakıf yoluyla veya diğer Müze ve Müdürlüklerden, Ankara Etnografya Müzesi, İstanbul Türk ve İslam Eserleri Müzesi, İstanbul Arkeoloji Müzeleri’ den, Milli Emlak Müdürlüğünden de alınan eserlerle birlikte, üç yüzü aşar. Vezir ve saray mensuplarının, Saray’a intikal eden muhallefat eşyası arasında saatlerin önemli bir yer tutar.
Topkapı Sarayı, 1924 yılında, Müzeye dönüştürüldükten sonra, Yıldız Sarayı’nda bulunan II. Abdülhamid’e ait özel Koleksiyondaki pek çok eser bu tarihten sonra, Topkapı Sarayı’na devredilmiştir. Saatlerin de içinde yer alığı bu eserlerin bir kısmı Yıldız Sarayı’na senetle verilmiş ve tekrar Topkapı Sarayı’na geri dönmüştür. Bir kısım eserler de Yıldız Sarayı’na devredilmiştir.
Topkapı Sarayı’nın, Müze oluşundan sonra satın alma ve bağışlarla bugünkü Saray Koleksiyonu oluşturulmuştur. Saray Koleksiyonu 16. yüzyıldan 20. yüzyıl başlarına kadar uzanan bir dönemi içine alan Türk ve Avrupa saatlerinden oluşur. Saray saatlerini önce cinslerine göre, Boy ve Duvar Saatleri, Oturtma ve Masa saatleri, seyahat saatleri içinde; ”yastık, araba, minder saatleri”, Cep saatleri içinde; ”koyun ve kuşak saatleri”, Astronomik saatler ve Değişik formlar olmak üzere değişik evsaf ve çeşitliliktedir.
Bu özel saatlerden bazılarını fotoğrafları ve kısa açıklamaları ile ekleyelim


Osmanlı, 19. yüzyıl Ahşap, pirinç yükseklik 22 cm
Env. no. 53/239
Yaldızlı ahşap kaide üzerinde, dört ayaklı olup, Mevlevî külâhı şeklindedir. Saatin kadranı üzerindeki külâh biçimli çıkıntılı bölümde, kazıma tekniğinde eski yazı ile”Muvakkidi Sultan Mahmud Ahmed Güloenî-ül Mevlevî” ve sene 1224” ibaresi yazılıdır.

Osmanlı, 1853 tarihli ”Mehmed Şükrü” imzalı, Pirinç 38 x 21x 10 cm
env. no. 53/55
1853 yılında Mehmed Şükrü tarafından, imâl edilmiş, çift balanslı bir masa saatidir. Çarkları da üçgen bir form oluşturmaktadır. İki ayrı saat –alaturka, alafranga-gösteren kadran çemberleri yan yana yerleştirilmiştir ve eski Türkçe rakamlıdır. Bunların üstünde saniyeleri gösteren bir kadranı daha vardır

İzmir Saat Kulesi Maketi
İsviçre, 19. yüzyıl
Gümüş, elmas, yakut, zümrüt, mine, maden
90 x 50 x 30 cm
Env. no. 53/64
İzmir Konak Meydanı’nı süsleyen şadırvanlı Saat Kulesi, Sadrazam Küçük Said Paşa (1838-1914) tarafından, Sultan II. Abdülhamid’in 25. Cülűs Yıldönümü dolayısıyla 1901 yılında yaptırılmıştır. Kulenin saati ise, Alman İmparatoru II. Wilhelm’in armağanıdır. Kule, beş katlı olarak inşa edilmiş olup, sekizgen şeklindedir; dört portalının yanı sıra köşelerinde de kubbeli ve şadırvanlı çeşmeler yer alır.
Saat Kulesi’nin som gümüşten maketinin ise, 25. Cülűs (Saltanat) Yıldönümü nedeniyle, Sultan II. Abdülhamid’e armağan olmak üzere, İzmir Belediyesi’nce 1318 tarihinde yaptırılmış olduğu hakkındaki sülüs yazı, portal kemerlerinin üzerinde yer alır.

Fransız, 1810 tarihli, ”Breguet et Fils” imzalı,
Altın yaldız, mine, gümüş, zümrüt, yakut
19,5 x 33,5 cm
env. no. 53/106
Breguet'nin yalnız saraylar için yaptığı yedi adet ”Pendule Sympathique” saatten biri olan bu saat 1812 yılında Napolyon tarafından, Sultan II. Mahmud’a armağan edilmiştir.
Altın zarflı olan masa saati, bir cep saatiyle senkronize bir sistemle çalışır. Kronometre eşapmanlı olan cep saati ise, gece yarısı tam 24’de ana saat tarafından ayar edilir. Sabahleyin taşınmak üzere alındığı zaman, doğru olarak çalışmaktadır. Bu önemli ve değerli masa saatinin alt kaide kısmında İstanbul Boğaz manzarası yer alır. Altın yaldızlı dört sütun arasına yerleştirilmiş saatin dört tarafı da camlıdır. Breguet şaheseri olan saatin, alt-üst bölümleri zümrüt ve yakutlarla süslü olup imalat no.’su ”758”dir.

Osmanlı, 1850 tarihli ”Süleyman Leziz” imzalı, Pirinç, mine 26 x 14 x 34 cm
Kadran çapı 4,5 cm
env. no. 53/216
Yaldızlı pirinçten olan saatin kadranı, beyaz mineli ve eski Türkçe rakamlı olup, ortası boştur ve üstünde saatçi imzası olarak ”Süleyman Leziz” adı yazılıdır. Oval bir ahşap kaide üstüne yerleştirilmiş olan saat, ayda bir kurulmaktadır.

Osmanlı, Hicrî ”1254” (Milâdî 1839) tarihli ”Hüseyin Hakî” imzalı, Gümüş, maden
21,5 x 14 cm
env. no. 53/237
Gümüşten yapılmış sikke şeklindeki kadranı Rumî bezemeli olan saatin kadranının üst bölümünde ortada eski yazı ile yazılmış olan ”Amel-i Es Seyyid Hüseyin Hakî bin Ahmed Eflâkî 1254” (Milâdî 1839) ibaresinden, Hüseyin Hakî’nin, Ahmed Eflâkî Dede’nin oğlu olduğu ve babası gibi saatçi olduğu anlaşılmaktadır.
Copyright© T.C Kültür ve Turizm Bakanlğı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Topkapı Sarayı Müzesi ve Tektaş Watches & Jewellery for TSF - Türkiye Saat Forumu / İzinsiz Kopyalamayınız!