Türkiye'de Neden Mekanik Saat Zanaatkarı ve Üreticisi Yok?

[herofb]

@davinci söylediklerinde çok haklısın

@asymptote , bende sorudan aynısı anladım

[2fast4u]

zaten ıkı sorununda cevabı asagı yukarı aynı osmanlı bıtmıs yatıs baslamıs pardon saate sıra gelmemiş

[fursev]

@davinci senin dediklerini yadsımıyorum ama sormak istediğim asymptote un demek istediğiydi ki ayrıca osmanlı bitmiş olsa bile bu zaanatkarlarımız para kazanmak için yaptıkları işe devam etmeleri gerekiyordu ki belli bir yaşa gelenler sırf para için değil onca yıl verdiği emeğin devam edebilmesini sağlamak için devam etmesi gerektiğini düşünüyordum. Bilmiyorum açıkcası şuan konuştuğumuz ortam malum internet eğer tr de hala böyle insanlar varsa yaşları büyük olduğu için buralara gelmeyecektir. Ama piyasada belki önceden yapmış ve bırakmış insanlar vardır diye düşünüyorum. Böyle bir insana rast gelirsem elimde çok soru ve proje olduğu da kesin. Sonuçta tarihin gizli sayfalarından öğrenemeyeceğimiz şeyler de var çünkü herkes yaşanılanları yazmıyor veya aktarmıyor sonuç böyle olunca bilgi edinmek içinde hırçın olmak gerekiyor.Umarım sorumu da yapabiliceklerimi de anlatabilmişimdir. Eğer yardımcı olabilecekler varsa şimdiden çok teşekkürler.

[asymptote]

Recep Gürgen ustayı bul, onunla konuş bu konuları fursev. Son mohikan O..

[Triton]

Emeğe saygı duymayan ve değerini ödemek istemeyenlerle, gerçek emekçi ve zanaatkar pozu takınıp, yalanla dolanla sahtecilik yapanlar aynı kareye bizim ülkemizdeki gibi bu kadar çok girerlerse, o film iş yapmaz. Aldatanlar çok olursa hizmet alanlar sürekli aldatıldığını düşünerek hiç bir şeye kıymet vermezler. Bu işin erbabı geçinen dolandırıcılar, dürüst olanları tenzih ederim, bu mesleğe en büyük kötülüğü yapıyorlar. Bu iş ancak arkasında devlet durursa aynı TRT spikeri yetiştirir gibi olur. Bence okulu bile olması gerekir. Devlet memuru yaparsınız, hakkını verirsiniz. Hiç değilse resmi kurumlara hizmet verirler. özel sektör diye diye bu ülkede her şey sahte sektör oldu.

Sonuç bizdeki durum ortaya çıkar. Saat ticareti evet para kazandırıyor, bu nedenle her köşede bir mağaza var. Ustalık o denli kazandırmıyor (bazıları hariç) çünkü hem dolandırıcı çok hem de az talep nedeniyle şişirilen fiyatlar insanlara fahiş geldiğinden hep ucuza yöneliniyor. Bir de okumayan ve araştırmayan bir toplumda bu işler kolay değil. Eskiden arkasında saray varmış...

Aşağıda bir alıntı yaptım, mekanik saatten.....

“The Clock” isimli video çalışmasıyla Venedik Bienali’nde yılın sanatçısı seçilen Christian Marclay ve ona yardımcı olan ekibi binlerce filmi izleyip, içinde saatlerin, saatlere bakanların ve saatin kaç olduğunu söyleyenlerin bulunduğu sahneleri toplamış, bunları da bir gün esasına göre dizmiş. ”The Clock” isimli video tam 24 saatlik bir süreye sahip.

Tamamı internet üzerinde mevcut değil fakat bienal sırasında çekilmiş görüntüler mevcut. Muazzam bir iş olduğu belli, her ne kadar sinemaya karşı, video çalışmalarına karşı bir sevgim yoksa da saygı duyulacak, takdir edilecek bir çalışma olduğunu anlıyorum.

Ben de romanlarda, hikayelerde ve şiirlerde bulunan saatlerle ilgili cümleleri, paragrafları toplamaya heves etmiştim, halen toplamaya çalışıyorum, fakat bu ciddi bir çalışma değil, bitecek gibi de değil zaten.

Bu tür derleme toplama çalışmaları nihayetinde özgün çalışmalar değil, asıl güzel olan ve saygıyı içten hak eden çalışmalar Ali Kazma gibi sanatçıların yaptığı çalışmalardır bence. Kendisinin Recep Gürgen ustayı gözlemleyip, bir masa saatini tamir aşamalarını başından sonuna görüntülediği video çalışması “Saat Ustası / Clock Master” (2006) unutulmazdı mesela. Hem bir çağdaş sanat çalışması hem de bir belgesel olmasıyla önemli bir çalışmaydı.

Özgün çalışmalara daha çok değer vermek ve desteklemek gerek, Recep Gürgen gibi bir ustayı bir daha bulamazsınız çünkü.

Bu noktada Türkiye’de saatçilik sektörünün eleştirileceği çok nokta var. Yeterince güçlü bir meslek birliği olmadığından, ülkemizdeki saat kültürü de kayda geçirilemiyor, gelişemiyor ve sağlam bir arşiv oluşturulamıyor.

Oysa Mustafa Şem’i Pek’in zamanında bir belgeseli çekilseydi, bu müthiş saat ustasını daha iyi tanıyabilirdik.

Bugün şaşkınlık verici olarak görülebilir, ancak Mustafa Şem’i ustamız, bundan 50 sene kadar önce saat ithal etmeyip kendi özgün saatlerini üretiyordu. Bugün kendi başına saat üreten böyle büyük bir ustamız yok.
Geriye sadece kahraman ve mütevazı saat tamircilerimiz kaldı

[saygıns]

Saat markası kurmak pahalı iş .
bizdeki sermaye sahipleri ne yapıyor
tekstil, enerji gıda gibi para yönelen işlere yöneliyor
hiçbirinde ben bir marka yapayım yıldız gibi parlasın klasik olsun gibi bir merak yok
bir de isviçreden usta getireceksin futbolcu transferi gibi
adam afrikan değil isviçreden gelecek
bizimler kursa kursa çinden alır marka basar satar
diğer moda markalarının yaptığı gibi
yoksa osmanlı da ne efsane adamlar varmış

[Ert]

Cevap basit ve net TR de sanayileşme yok. TR tüketici toplum olmuş. Yıllarca üretim ve yatırım yapılmamış ve sanayileşme engellenmiş . Kitap yazılıcak konu . Bukadar yazayım detaya girersem çok uzar.

[asymptote]

Forum üyelerimizden bizantolog'un Şule Gürbüz ile yaptığı bir röportajdan alıntıdır:

Türkiye’de saatçilik hakkında neler söylersiniz? Mesela müzede özellikle Mevlevi ustaların saatlerinin bulunduğundan bahsettiniz.

Bizde mekanik saat geleneği yok. Avrupa’da ilk mekanik saat 1300’lü yılların ortalarında çıkıyor. Orada her saatin her parçası ayrı bir usta tarafından yapılıyor. Sadece akrep yelkovan ya da zemberek yapan ustalar var. Bizimse maalesef Fatih döneminden beri devlet büyüklerine ve halka acentalar vasıtasıyla gelen saatler var. Sadece Türk pazarı için üretilen saatler de var içlerinde. Özellikle Mevlevihanelerde hücrenişin olmak için belli bir zanaatta uzmanlaşmak gerekiyor; hat, tezhip ya neyzen ya da el sanatları… Özellikle saatçilik hassas ve biraz batıdaki mistiklerin karşılığı olduğu için, orada da Pascal, Spinoza gibi filozoflar nasıl bu işle ilgilenmişlerse bizde de Mevlevi ustalar saatçilik yapmışlar. Mesela Ahmet Eflaki Dede, Mehmet Şükrü… Bunlar hep Yenikapı Mevlevihanesi’nin dedeleri, dervişleri. Hücrelerinde otururken, tabii vakitleri de çok, saat yapmışlar. Bizde zanaattan ziyade sanata yakın bir seviye olmuş saatler bu nedenle. Saatin bütün malzemelerini tek tek kendileri yapmışlar, dışının süslemesini bile. Düşündüğünüzde bu akıl alır gibi değil. Çünkü gelenek yok, öğrendiği bir yer yok, öncesi, arkası yok. Kendiyle başlıyor kendiyle bitiyor. Kendisinden doğan ve kendi parıltısıyla başlayıp onunla biten bir şey. Batılı uzmanların hayretlerini uyandıran saatler bunlar. Bu ustayı kim yetiştirmiş diye sorduklarında kendi kendine dediğimizde inanamıyorlar. Batılı usta aldığı geleneğin devamı bir şey yapıyor; İngiliz saati, şu üslupta diyorsunuz baktığınızda. Bizimkilerin yaptığı saatlerin ise dünyada başka örneği yok, hepsi tek.