Son Başmuvakkit: Ahmed Ziya ve 'Güneş Saatleri Kılavuzu'

Saatlerle İlgili Kültür Sanat ve Saat Fotoğrafçılığı Üzerine Paylaşımlar

Son Başmuvakkit: Ahmed Ziya ve 'Güneş Saatleri Kılavuzu'

Mesaj bizantolog » 24 Tem 2010, 09:58

Son Başmuvakkit: Hezarfen Ahmed Ziya Akbulut ve 'Güneş saatleri yapım kılavuzu'

Resim

Perşembe akşam üzeri Robinson Crusoe'nun önünden teğet geçerken, adetim üzere vitrine gözucuyla baktım, geçip gidecektim ki birden "Güneş saatleri yapım kılavuzu" adında bir kitabın sol tarafta dikkat çekici bir şekilde bana göz kırptığını gördüm, hemen yanında ise yine Ahmed Ziya'nın "Rubu tahtasının kullanım kılavuzu" isimli kitabı duruyordu. Bir süre vitrini seyrettikten sonra, bir an Pandora Kitabevi gibi tematik bir vitrin yaptıkları zannına kapılıp diğer kitaplara da alıcı gözüyle baktım ancak öyle olmadığını anlamak kısa sürdü tabii.

İçeri girip "Güneş saatleri yapım kılavuzu" isimli kitabını, kitap üstüne kitap alan turistleri bekledikten sonra kasadaki güzel görevliden bu mübarek kitabı satın aldım (güzel bir kitap veya saat görünce gözüme bütün dünya güzel görünüyor). :)

"Güneş saatleri yapım kılavuzu" a4 boyutuna yakın ve çok iyi cins bir kağıda basılmış (kağıdın cinsi ve hurufatın -font- ismi yazılmamış, ayrıntı sayılabilir fakat yine de merak ediyorum) ve toplam 188 sayfadan mürekkep. Kredi kartına fazla yüklenmek istemediğimden diğer kitabı sonraya bıraktım (yüce şair Edip Cansever'i analım hemen: "Sonrası kalır")

Ahmed Ziya Akbulut adını görünce hemen aklıma Yapı dergisinde Şinasi Acar'ın yazmış olduğu ve zihnime yer etmiş o güzel makale geldi, eve gelince Yapı dergisindeki makaleye bir daha baktım: "2009 Dünya Astronomi Yılı'nda / Son Başmuvakkit: Ahmed Ziya Akbulut" başlıklı bu makale ile "Güneş saatleri yapım kılavuzu" kitabındaki "Güneşi seven adam / Ahmed Ziya (Akbulut)" başlıklı makale hemen hemen aynı. Sadece dergideki "Astroloji ve Astronomi" başlıklı girizgah yok, bazı sözcükler de değişmiş, o kadar, yani aynı makale. Bir de dergideki küçük fotoğraflar kitapta daha büyükçe kullanılmış. Yine de Yapı dergisindeki makalenin hükmü geçmiş değil, dipnotlarıyla ve başka yönleriyle çok değerli benim için.

'Güneş saatleri yapım kılavuzu'nu 1929 yılında Ahmed Ziya Bey bizzat nefis bir el yazısı ile yazmış ve basılması için Milli Eğitim Bakanlığı'na göndermiş, fakat şaşırmamak gerekir, tahmin edileceği üzere basiretsiz bakanlığımızın aklıevvel irade sahipleri bu güzelim kitabı reddetmiş ve kitap 2010 yılına kadar Kandilli Rasathanesi Kütüphanesi'nde gözlerden ve gönüllerden uzakta hapis hayatı sürmüş. Nihayet bu kitabın içeriğine biz sıradan yurttaşlar olarak vakıf olabiliyoruz. Kendi kültürümüze, kendi içimizden çıkan bu hezarfen kişilere neler neler yapmamışız ki? Görmezden gelip, tarihin karanlığına itilen bu güzel insanlar elbette bir gün güneşe çıkıyor, ama onları gölgelere sürükleyen karanlık ellerin isimleri bile meçhul, çünkü bu gibi insanlar, hem takdir etmekten yoksun hem de kendi çürümüş akıllarıyla zaten yaşamadılar, kötülük yaptılar, öyle de silindiler. Ahmed Ziya gibiler mücevher gibidir, elbette üzerindeki toz uçup gidecekti, kıymeti bilinecekti. Yeri gelmişken onu görüp, ziyasını halka göstermeye gayret eden, Prof. Dr. Atilla Bir, Prof. Dr. Mustafa Kaçar ve yazdıklarının takipçisi olmaya çalıştığım Y.Müh. Şinasi Acar'a teşekkür ederim.



Kitap çok güzel, fakat bence Ahmed Ziya Bey'in güzel hattını taşıyan sayfalar da tıpkıbasım olarak verilebilirdi, maliyet artardı elbette, ancak eşsiz bir yapıt olurdu.


Ahmed Ziya Akbulut (27 Haziran 1869 - 17 Nisan 1938) pek kimse adını bilmese de, bazı kişiler de onu sadece bir yönüyle tanısa da, bilmesi gerekenlerin bildiği önemli bir kişi. Kendisi gökbilimci, matematikçi ve çok güzel güneş saatleri yapmakla birlikte, aynı zamanda muvakkit, müzeci, öğretmen , haritacı, marangoz, demirci, cilt ustası, hattat ve ressamdır. Osmanlı ile Cumhuriyet arasında yaşamış, dünyanın değiştiğini ve acılaştığını bizzat görmüş, boş durmayıp çokça çalışıp mümkün mertebe geçmişe, tarihe ve bilime sahip çıkmış ancak hak ettiği ölçüde takdir görmemiştir.



Ahmed Ziya Bey, Şinasi Acar'ın yazdığına göre: "Her sabah İstanbul'a aynı vapurla iner, öyle ki kandilli'deki iskele memuru saat ayarını ondan alır!"

"Güneş saatleri yapım kılavuzu" önemli bir eser, güneş saatlerine ilgi duymayanların bile kitaplığında olması gerekir bence, çünkü Ahmed Ziya Bey'in bir zamanlar yaşamış olduğunu ve dünyadan güzel izler bırakarak geçtiğine (bir kitap üzerinden olsa da) tanık olmak az şey değildir hani.

Ek olarak 'saat kavramının tarihsel gelişimi' hakkındaki önemli bilgiler ve Ahmed Ziya Bey'in hayatını okumak kitabı daha katmerli bir eser yapıyor. Zaten saatseverlerin kütüphanelerinde zaman kavramıyla ilgili pek fazla Türkçe yapıt yok, en azından bu büyük boşluğu bir ucundan kapatmanın bir yolu da "Güneş saatleri yapım kılavuzu" gibi kitapları almaktan geçiyor.

Güneş Saatleri Yapım Kılavuzu, Ahmet Ziya (Akbulut), Prof. Dr. Atilla Bir, Prof. Dr. Mustafa Kaçar, Y. Müh. Şinasi Acar
Biryıl Kültür Sanat, İstanbul, 2010, 108 s.

http://mekaniksaat.blogspot.com/2010/07/son-basmuvakkid-hezarfen-ahmed-ziya.html
En son bizantolog tarafından 24 Tem 2010, 14:32 tarihinde düzenlendi, toplamda 2 kere düzenlendi.
Kullanıcı avatarı
bizantolog
 
Mesajlar: 397
Yaş: 52
Kayıt: 23 Eki 2009, 11:11
Konum: İstanbul

Re: Son Başmuvakkit: Ahmed Ziya ve 'Güneş saatleri kılavuzu'

Mesaj Clk » 24 Tem 2010, 12:28

Bizantolog, öncelikle paylasim icin cok tesekkürler. Tahminimce senin meslek geregi de Ahmed Ziya ile bir gönülbagin var.

Bu kitabi mümkün olan en kisa zamanda bende edinmek isterim cünkü icerik bile basli basina komplike. Günes saatlerinin nasil matematiksel bir olgu oldugunu vurgulayan bir eser.

Tabii bir de bu önemli bilgileri reddeden dönemin bakanligini da burada ikinarak kinamak isterim :) Ama bu adamlari o mertebelere yerlestiren insanlari da biz secmiyormuyuz? Dolayisi ile sucun %50 si bize ait. Bunu da unutmamak lazim.
TÜRK'üm!!! Ülkem TÜRKIYE CUMHURIYETI, bayragim TÜRK BAYRAGI ve milli icecegim RAKI'dir...
Kullanıcı avatarı
Clk
 
Mesajlar: 9669
Kayıt: 17 Kas 2009, 02:03

Re: Son Başmuvakkit: Ahmed Ziya ve 'Güneş saatleri kılavuzu'

Mesaj bizantolog » 24 Tem 2010, 13:19

clk yazdı:Bizantolog, öncelikle paylasim icin cok tesekkürler. Tahminimce senin meslek geregi de Ahmed Ziya ile bir gönülbagin var.

Bu kitabi mümkün olan en kisa zamanda bende edinmek isterim cünkü icerik bile basli basina komplike. Günes saatlerinin nasil matematiksel bir olgu oldugunu vurgulayan bir eser.

Tabii bir de bu önemli bilgileri reddeden dönemin bakanligini da burada ikinarak kinamak isterim :) Ama bu adamlari o mertebelere yerlestiren insanlari da biz secmiyormuyuz? Dolayisi ile sucun %50 si bize ait. Bunu da unutmamak lazim.


İlk bölümler tarihsel gelişime ilgi duyanlar için, son kısımlar ise matematiği sevenler için biçilmiş kaftan.

Bir de kolumuza taktığımız saatlerin evrimsel gelişimini anlamak için de önemli.

Zaman kavramına ilişkin pratik-teorik her türlü esere ilgi duyuyorum, ne yazık ki Türkçe'de külliyat çok zayıf.
Kullanıcı avatarı
bizantolog
 
Mesajlar: 397
Yaş: 52
Kayıt: 23 Eki 2009, 11:11
Konum: İstanbul


Dön TSF Kültür Sanat Fotoğraf - Art & Culture Photograpy

Kimler çevrimiçi

Bu forumu gezen kullanıcılar: Hiç bir kayıtlı kullanıcı yok ve 19 misafir

   
   
TSF Partner Brands & Medias
Ancon
Arnold & Son
Ateliers deMonaco
Audemars Piguet
Badollet Geneve
Bell & Ross
Breitling
Chopard
Concord
Gucci
Hautlence
Hublot
Linde Werdelin
Maîtres du Temps
Manufacture Royale
Oris
Parmigiani Fleurier
Snyper Geneve
Steinhart
Watchonista
                                          

     Facebook  Twitter  Instagram  Youtube  RSS Portal    |    Gallery    |    Blog    |     Advertise / Reklam / Contact      
 

All brand names and trademarks are the property of their respective owners