Quartz (Kuvars) Saat Nas覺l al覺覺r

Saat Mekanizmalar覺 ve Teknik Bilgiler Konusunda Payla覺m B繹l羹m羹
Forum kurallar覺
Say覺n yeler TSF'ye Ho Geldiniz, Saat Mekanizmalar覺 B繹l羹m羹nde Bir癟ok Mekanizma reticisi Firman覺n Model, Kalbre ve Makine Verilerine Detayl覺 Fotoraflar覺 ile Ulaabilirsiniz. Ayr覺ca Saatlerde Kullan覺lan Teknolojileri A癟覺klayan Detayl覺 Bilgilendirme Konular覺n覺 Okuyabilirsiniz.

襤yi Forumlar Dileriz

TSF

Quartz (Kuvars) Saat Nas覺l al覺覺r

Mesaj zandar » 20 Eyl 2012, 16:29

Merhaba arkadalar, bir s羹re 繹nce bir saat ald覺m, almadan 繹nce 癟ok arat覺rd覺m okudum, mekanik ve quartz saatler hakk覺nda k覺smen bilgi sahibi oldum. Forumda da quartz saatlerin 癟al覺mas覺 hakk覺nda teknik bilgiler toplu halde olmad覺覺 i癟in 繹rendiklerimi bu bal覺kta paylamak istiyorum.

G繹rd羹羹m羹zde burun k覺v覺rd覺覺m覺z quartz saatler asl覺nda uzun arat覺rma ve 癟al覺malar sonucu ula覺labilmi, kusursuza yak覺n (癟ok az verim kayb覺 ile 癟al覺an) y羹ksek bir teknoloji. Konu saat olunca b繹yle bir teknolojini 繹nemi hepimizin malumudur, bi bal覺kta bi arkada覺m覺z "quartz saatler saat癟ilerin r羹yas覺yd覺" gibi bir s繹z s繹ylemiti, ben de bu fikre kat覺l覺yorum. le Lockle vadisinde hep daha hassas saatler 羹retebilmek i癟in 癟al覺an saat ustalar覺n覺n r羹yas覺nda bile g繹remeyecei bir teknoloji bu. m羹rleri yetseydi Antoni Patek ve Adrien Philippe bu teknolojiyi ayakta alk覺larlard覺 herhalde. Tabi quartz saatler ile mekanik saatler biribiriyle yar覺amaz, kar覺lat覺r覺lamaz, bunlar ayr覺 kategoriler 癟羹nk羹. Bir mekanik saat bir baka mekanik saatle yar覺abilir, benzer ekilde bir quartz saat de ancak baka bir quartz saatin rakibi olabilir. Yoksa "Quartz saat mi daha iyi mekanik mi?" gibi sorular sa癟mad覺r. "1967 mustang m覺 yoksa 2012 c63 m羹 daha iyi?" sorusu gibi.

Bu arada Mekanik saatlerin 癟al覺mas覺 hakk覺nda a癟覺lm覺 konu: viewtopic.php?f=49&t=3038

Quartz saat mekanizmas覺n覺n detaylar覺na ge癟meden 繹nce, en genel anlamda bir saatin 繹elerinin bilinmesi gerekir. Herkes biliyordur burda ama ben konunun b羹t羹nl羹羹n羹 korumak amac覺yla k覺saca bahsedeyim. Bir saat mekanizmas覺n覺n temel g繹revi bir g羹癟 kayna覺ndan gelen enerji ile saniye kolunu d繹nd羹rmektir. Ama saniye kolunun dakikada bir tur d繹nmesi i癟in de g羹癟 kayna覺ndan gelen enerjiyi d羹zenlemesi gerekir, yani g羹癟 kayna覺ndan gelen enerjiyi eit b羹y羹kl羹klere b繹lmesi ve kontroll羹 bir ekilde saniye koluna aktarmas覺 gerekir. Bu d羹zenlemeyi yapan sisteme Balans mekanizmas覺, kontrol mekanizmas覺, osilat繹r gibi isimler veriliyor. O halde bir saat mekanizmas覺n覺 kabaca G羹癟 kayna覺, balans mekanizmas覺 ve saniye kolunu d繹nd羹ren sistem olarak 羹癟 繹eye ay覺rmak makul olur. G羹癟 kayna覺 mekanik saatlarde zemberek denilen yayd覺r, quartz saatlerde ise bir pildir. Saniyeyi d繹nd羹ren sistem hem mekanik hem de quartz saatlerde benzerdir, 癟arklardan oluan bir sistem. Tabi birisi elektrik enerjisiyle 癟al覺an bir motora bal覺. Balans sistemi ise saatler aras覺ndaki fark覺 yaratan sistemdir. Bu sistem yeni paragraf覺 hak ediyor bence :)

Resim


1853 te Galilei Galileo (Bildiimiz Galile) belirli uzunluktaki bir sarka癟覺n, ileri hareketi ile geri hareketinin ayn覺 s羹rede tamamlad覺覺n覺 kefetti. Pendulum Clock denilen saatler bu d羹羹nce ile 癟al覺覺r. Yukar覺daki resimde bir 繹rneini g繹rd羹羹n羹z saatlerde, ucunda bir a覺rl覺k olan bir sarka癟 vard覺r, bu sarka癟 saa sola gider gelir. Her saa veya sola gidiinde bunun bal覺 olduu dili bir di d繹ner. Saa gidiinde tik, sola gidip geliinde tak hesab覺. Galile'nin dediine g繹re tik ne kadar s羹re ise tak da o kadar. Ama yer癟ekimi, s羹rt羹nme gibi doal fakt繹rlerden dolay覺 sarka癟 hep ayn覺 sal覺n覺m覺 羹retmez, gittik癟e yavalar ve sonunda durur. Yani birinci tik ile birinci tak ayn覺 s羹re, ikinci tik ve ikinci tak birbiriyle ayn覺 s羹re ama birinci tik ve birinci tak dan daha k覺sa. B繹yle b繹yle s繹ner sarka癟. Bunu engellemek i癟in sarka癟 bir zemberee balanm覺t覺r ve her turda zemberek bir miktar destek verir ve sarka癟 yer癟ekimi ve s羹rt羹nmeyle kaybettii enerjiyi tamamlar. Bu sayede, ayn覺 tik ile bunun ei olan tak 覺n ayn覺 uzunlukta olmas覺n覺n yan覺nda, bundan sonraki tik ve taklar覺n da eit uzunlukta olmas覺 salanm覺t覺r. Bu sayede zemberekten gelen enerjinin yard覺m覺yla saniye kolunun eit aral覺klarda d羹zg羹n olarak d繹nmesi salanm覺t覺r, yani balans mekanizmas覺 iini yapm覺t覺r. G羹n羹m羹z mekanik saatlerinde bu sistem hairspring, balace wheel, pallet fork ve escapement wheel gibi par癟alar覺n oluturduu sistemdir. (T羹rk癟e kar覺l覺klar覺n覺 bilmediim i癟in ingilizce yazd覺m). Hairspring denilen yaya bir tokat atars覺n覺z o da d繹ner gelir sana tokat atar, birinci tokat tik ikinci tokat tak :D Bu sistemin detaylar覺 yukar覺da verdiim linkteki bal覺kta var :)

Resim


imdi gelelim quartz saat mekanizmas覺ndaki balas sistemine. Mekanizma ad覺n覺 bu sistemden alm覺t覺r zaten. Bu t羹r mekanizmalar覺n balans sisteminde "QUARTZ" denilen bir bileik kullan覺l覺yor. Google de ararsan覺z yukar覺daki gibi kristal bir resim 癟覺kar kar覺n覺za. Quartz denilen madde, ismi biraz bilim kurgu olasa da kimyasal ismi Silikon Diyoksit (SiO2) olan, d羹nyada bir癟ok kaya ve kum 癟eidinde bolca bulunan bir bileiktir. Ama y羹ksek derecede saf ve youn kuartz kayna覺 malesef fazla deildir, bu nedenle g羹n羹m羹zde saatlerde kullan覺lan quartz maddesi sentetik quartzd覺r. Bu quartz maddesinin 繹zellii u: Quartz maddesi piezoelektrik 繹zellie sahiptir. Piezoelektrik 繹zellie sahip olmas覺 demek u: Quartz maddesine d羹羹k bir voltajda elektrik ak覺m覺 verirseniz madde titreim 羹retir, titrer yani. Ayr覺ca bunun tersini de yapabilir, yani: quartz maddesini biraz titretirsiniz d羹羹k voltajl覺 bir elektrik ak覺m覺 羹retir. Bu 繹zellie sahip tek madde quartz deil tabi, ama titreim say覺s覺 y羹ksek, s覺cakl覺ktan, yer癟ekiminden vesaire en az d羹zeyde etkilenen madde quartz. Yani en stabil piezoelektrik madde quartz. G羹n羹m羹z saatlerinde kullan覺lan quartz maddesi genelde, korunakl覺 bir t羹p i癟inde 癟atal eklinde olup saniyede 32.768 kez (2^15) defa titreecek ekilde tasarlanm覺t覺r. Bu ekle sokulmu quartz d羹zenee quartz osilat繹r羹 denir. Aa覺da 繹rnek resmini g繹rebilirsiniz. Bu arada Quartz Osilat繹r羹 daha y羹ksek titreim 羹retebilecek ekilde de dizayn edilebilir, uzunluu kal覺nl覺覺 felan k羹癟羹lt羹lerek. Ama 2 nin kuvvetlerinden bir say覺da bir titreim 羹retmesi istenen bir olayd覺r, 癟羹nk羹 bu sayede elektronik olarak titreimi saymak daha kolay olur, ikiye b繹lerek :) Quartz maddesinin fiziksel ve kimyasal 繹zellikleri 羹zerine detayl覺 bir yaz覺 i癟in uraya bakabilirsiniz, ben burada fazla detaya girmeyeceim.

Resim


Resim


Peki quartz maddesi nas覺l balans mekanizmas覺n覺n ilevini yap覺yor? 繹yle; quartz osilat繹r羹ne elektrik verdiimizde titreecek, titretii i癟in de elektrik 羹retecek geri g繹nderecek (piezoelektrik 繹zelliinden dolay覺), Tabi quartzdan gelen elektrik sinyallerini (32768 sinyal) sayan, ve belli bir say覺ya her ulat覺覺nda bir elektirk sinyali 羹reten bir 癟ip var. Bu 癟ip, quartz覺n titreimleri sayesinde elektrik ak覺m覺n覺n d羹zenli bir ekilde aktar覺lmas覺n覺 salam覺 olacak, saniye kolunu 癟eviren motorda (step motor, ad覺m motoru, t羹rk癟eletirme konusundaki yard覺m覺 i癟in Thevenin'e teekk羹rler) bu d羹zenli ak覺mla 癟al覺t覺rm覺 olacak ki orant覺l覺 bir d繹n羹 olacak, saatin hassasl覺覺 salanacak. Bunu aa覺daki resimdeki gibi ad覺m ad覺m yazarsak:

Resim


1. Pilden gelen elektrik enerjisi 癟ipe aktar覺l覺yor
2. ip elektrii quartz osilat繹r羹ne veriyor, kuartz titreiyor ve 癟ipe geri sinyaller g繹nderiyor. 32768 defa
3. ip gelen sinyalleri alg覺l覺yor, i癟indeki trimmer denilen bir par癟a sayesinde say覺yor, quartz覺n titreimleri belli bir say覺ya her ulamas覺nda bir sinyal 羹retiyor, saniyede bir sinyal 羹retmi oluyor
4-5-6. Bu saniyede bir kez 羹retilen ak覺m ile ad覺m motoru 癟al覺覺yor, saniyede bir kez hareket ederek, dililer gibi 癟eitli aktarma ara癟lar覺yla saniye kolu d繹n羹yor.


Kabaca quartz mekanizman覺n 癟al覺ma prensibi bu, kilit nokta quartz maddesinin 繹zellii. Yukar覺da sayd覺覺m par癟alar覺 bir saat 羹zerinde g繹relim:

Resim


1. Pil
2. Ad覺m motoru
3. ip
4. ipin quartz osilat繹r羹ne ve ad覺m motoruna balant覺 hatlar覺
5. Quartz osilat繹r
6. Tarih ayar kolu
7-8. Enerji aktar覺m覺 yapan dili ve miller.


Yukar覺daki emalara ve resimlere bak覺nca quartz mekanizmalar覺n tamamen elektronik, el i癟ilii i癟ermeyen makineler olduu hissine kap覺lmay覺n. ok estetik mekanizmalar mevcut. Birka癟 繹rnek:

Resim


Resim


Resim


Resim


Resim


Resim


Resim


Biraz uzun bi yaz覺 oldu san覺r覺m, hepsini okuduysan覺z helal olsun :) aka bi yana yaz覺m覺 okuduysan覺z, ingilizce bilmiyorsan覺z bile, aa覺daki videoyu kolayl覺kla anlayacaks覺n覺z.

Bu arada Quartz saatler hakk覺nda daha detayl覺 teknik bilgi i癟in u makaleyi inceleyebilirsiniz. Ger癟ekten g羹zel bi derleme.



Ayr覺ca youtube de g羹zel bir video buldum (Asymptote'nin y繹nlendirmesiyle), 羹癟 par癟adan oluan bu video ger癟ekten izlenmeli:

http://www.youtube.com/watch?v=vCEQ5J97pO4

http://www.youtube.com/watch?v=8HGCzKsSSRA

http://www.youtube.com/watch?v=OW844rJHGi0
En son zandar taraf覺ndan 22 Eyl 2012, 18:57 tarihinde d羹zenlendi, toplamda 3 kere d羹zenlendi.
zandar
 

Re: Quartz (Kuvars) Saat Nas覺l al覺覺r

Mesaj mucadeleci » 20 Eyl 2012, 18:24

Paya覺m i癟in teekk羹rler :thumbup:
Zamana and olsun ki.....
Kullan覺c覺 avatar覺
mucadeleci
 
Mesajlar: 7271
Ya: 42
Kay覺t: 23 Kas 2011, 07:18
Konum: 襤zmir / 襤stanbul

Re: Quartz (Kuvars) Saat Nas覺l al覺覺r

Mesaj asymptote » 20 Eyl 2012, 18:58

Bilgilendirici ve ayd覺nlat覺c覺 bir yaz覺, 癟ok teekk羹r ediyorum zandar :champ: Saatler hakk覺nda s覺f覺r bilgiyle bir kii okusa u yaz覺y覺, ger癟ekten sistemin nas覺l 癟al覺t覺覺n覺 anlar. Forumda bu tarz bilgilendirici postlar覺n artmas覺 dileimle tekrar 癟ok teekk羹r ediyorum.. :thumbup:
"Evrende en b羹y羹k ziyan, sorgulama yeteneini yitirmi bir beyindir." - A. Einstein
Kullan覺c覺 avatar覺
asymptote
 
Mesajlar: 12140
Kay覺t: 11 Ara 2010, 14:28

Re: Quartz (Kuvars) Saat Nas覺l al覺覺r

Mesaj sedir » 20 Eyl 2012, 20:34

襤te buna "hizmet" denir :thumbup:
Vakit nakittir.
Kullan覺c覺 avatar覺
sedir
 
Mesajlar: 3229
Ya: 61
Kay覺t: 07 Nis 2010, 21:03

Re: Quartz (Kuvars) Saat Nas覺l al覺覺r

Mesaj zandar » 20 Eyl 2012, 20:50

Olumlu yorumlar覺n覺z i癟in teekk羹r ederim. Yeni 繹rendiim eyler olduk癟a elbette heyecanla paylamaya devam edeceim.
zandar
 

Re: Quartz (Kuvars) Saat Nas覺l al覺覺r

Mesaj Frax » 20 Eyl 2012, 20:55

Konu ahane olmu tebrikler :champ:
Kullan覺c覺 avatar覺
Frax
 
Mesajlar: 7085
Kay覺t: 27 Ara 2009, 15:36

Re: Quartz (Kuvars) Saat Nas覺l al覺覺r

Mesaj asymptote » 20 Eyl 2012, 21:06

Bond'un bir ara y羹kledii videolar vard覺 quartz saatleri anlatan, arad覺m bulamad覺m o videolar覺 :) Bu konuya eklenirse ahane olur bence.. Bakay覺m bulabilirsem ben link atar覺m ;)
"Evrende en b羹y羹k ziyan, sorgulama yeteneini yitirmi bir beyindir." - A. Einstein
Kullan覺c覺 avatar覺
asymptote
 
Mesajlar: 12140
Kay覺t: 11 Ara 2010, 14:28

Re: Quartz (Kuvars) Saat Nas覺l al覺覺r

Mesaj buTa » 20 Eyl 2012, 22:10

ok g羹zel payla覺m, teekk羹rler...
Kullan覺c覺 avatar覺
buTa
 
Mesajlar: 1237
Ya: 47
Kay覺t: 08 Eyl 2011, 23:23

Sonraki

D繹n TSF Saat Mekanizmalar覺 & Teknik Bilgiler - Movements & Technical Info

Kimler 癟evrimi癟i

Bu forumu gezen kullan覺c覺lar: Hi癟 bir kay覺tl覺 kullan覺c覺 yok ve 43 misafir

   
   
TSF Partner Brands & Medias
Ancon
Arnold & Son
Ateliers deMonaco
Audemars Piguet
Badollet Geneve
Bell & Ross
Breitling
Chopard
Concord
Gucci
Hautlence
Hublot
Linde Werdelin
Maîtres du Temps
Manufacture Royale
Oris
Parmigiani Fleurier
Snyper Geneve
Steinhart
Watchonista
                                          

     Facebook  Twitter  Instagram  Youtube  RSS Portal    |    Gallery    |    Blog    |     Advertise / Reklam / Contact      
 

All brand names and trademarks are the property of their respective owners