Dolma kalem nedir? Dolma kalem seçimi?

Forum Kurallarına Uygun Farklı Konular Üzerine Sohbet ve Paylaşımlar
Forum kuralları
Sevgili Üyeler Forum Kurallarında Tartışılması Uygun Olmadığı Belirtilen Konular Hakkında Bu Bölümde Paylaşım ve Fikir Bildirimi Yapmayınız. İnançlar, Politika, Fanatizm, Irkçılık Vb. İçeriklerde Konular Açmayınız. Ayrıca Kişisel Mahremiyet ve Ailesel Durumlarınızı İçeren Konuları Burada Paylaşmayınız. Birbirinize Saygılı Olunuz Lütfen.

Dolma kalem nedir? Dolma kalem seçimi?

Mesaj rtalhaustun » 10 Şub 2017, 20:17

Merhaba TSF! Bugün saygıdeğer bir üyeden dolma kalem ile ilgili gelen bir kaç soru vardı. Ve anladım ki forumda dolma kalem meraklısı çok insan var ama o kadar da az bilgi var. Ben de öğleden saatlerin şu ana kadar dolma kalem seçimi ve hakkında merak edilen çoğu şeyi bir araya topladım. Çoğu yazı çeviri olduğu için ve ben de Rusça eğitim gördüğüm için Türkçe'mde hatalar olabilir, af ola.
Bu arada aynı yazı blog adresimde de olacaktır, isteyen okuma listesine atabilir. Memnun olurum.. :)

https://rtalhaustun.wordpress.com/

1.Dolma kalem nedir?

Resim
Resim 1. Dolma kalem ilüstrasyonu.

Dolma kalem, su bazlı mürekkep haznesi olan uçlu bir kalem olup, halefi divite (hokkadaki mürekkebe batırılarak yazı yazan) benzer, ancak ondan farklı olarak mürekkep haznesine sahiptir ve mürekkebe batırılması gerekmez. Kalem mürekkebi hazneden bir kanal aracığıyla geçirerek uca ve de yer çekimi ve kılcallık sayesinde sayfaya yazar. Hazneyi mürekkep ile doldurmak, ya elle ya da piston işlevi gibi dahili bir doldurma mekanizmasıyla emilerek sağlanır.[1]




2.Dolma kalemin icadı?

Öncelikle ilk mürekkep haznesine sahip kalemin 973 yılından geldiğine değinelim. Kuzey Afrika'nın Mağrip şehrinin halifesi Ma'ād al-Mu'izz'in ellerini kirletmesini önleyecek ve fazla kirlilik bırakmayacak kalem istemesiyle ortaya çıktı. Yapılmasını istediği kalem içerisinde mürekkebi saklayıp baş aşağı dururken bile mürekkebin sızmamasını sağlayacak bir icat idi. Ama istediği şeyin tasarımı bilinmiyor
İç hazneye sahip içi oyuk iki milden oluşan kalemin ise 17. yüzyılda Daniel Schwenter adında bir mucit tarafından keşfedildiği biliniyor. Bir mil diğerinin içinde yer alıyor, mürekkebi saklıyor ve mantar tıpa ile kapatılıyordu.
17. yüzyılda İngiliz deniz kuvvetleri komutanı Samuel Pepys makalelerinde mürekkep taşıyan kalemden bahsederken Maryland'de bulunan tarihçi Hester Dorsey Richardson da dolma kalemler hakkında yazıyordu. 1827 yılının 25 mayısında Romanyalı mucit Petrache Poenaru Fransız hükümetinden kovan içeren dolma kalem ,1848 yılında Amerika'da Azel Storrs Lyman 'hazneden kalem ucuna mürekkep ikmali yapan' sisteme sahip dolma kalem patentlerini almışlardır. Tabii ki o zamanlar bu patentler tek değillerdi ancak bu kalemlerin ihtiyacı olan şey bu 3 icadın gerçekleşmesiydi; iridyum tepeli altın uç, sert kauçuk ve serbest akan mürekkep(eskiden hava basıncının kalemlerin işleyişinde büyük rol oynadığı bilinmiyordu).
Tüm bunlara sahip dolma kalem ilk olarak 1850'lerde yapılmıştır. 1870 yılında Duncan MacKinnon ve Alonzo T. Cross 'stylographic' adını taşıyan, tüp içinde bir telin valf olarak kullanıldığı bir dolma kalemin buluşunu gerçekleştirmişlerdir. Tüm bu kalemler damlalık ile doluyorlardı. İlk kendinden dolan kalemler yirminci yüzyılın başlarında keşfedilmişlerdir.[2]

Resim
Resim 2. 'Stylographic' dolma kalem.




3.Dolma kalem alırken uç seçimi.

Aynı araba ve lastikleri gibi dolma kalemin de yazması da ucun uyumlu olmasına bağlıdır. Uç bir dolmakalemin en önemli belirleyicisidir, kalem seçerken en önemli unsur uçtur.


3.1.Uç nedir?

Resim
Resim 3. Uç kısımları.

Uç, dolma kalemin en simgesel elementidir. Mürekkebi kalemin içinden kılcal damar görevi gören yarık vasıtasıyla kağıda yönlendiren ince ve sivri uçlu bir metaldir.


3.2.Uç karakteristikleri

Uç seçiminde 4 tane ana karakteristik vardır; tepe şekli, tepe boyutu, esneklik ve uç malzemesi.

3.2.1.Tepe şekilleri

a)Yuvarlak tepe.
Farklı çizgiler oluşturabilmek için uçlar farklı şekillendirilebilirler. Bu günlerde dolma kalemlerin çoğunluğu yuvarlak uca sahiptir. Böylece çizim doğrultusunda yekpare yazı akışı oluşturulabiliyor.

Resim
Resim 4. Yuvarlak tepe.

b)Düz tepe.
Yuvarlak tepe kadar olmasa da bir diğer yaygın kullanılan uç ise Kaligrafi uç diye adlandırılan uçtur. Bu uçta tepe düz ve geniştir.

Resim
Resim 5. Düz tepe.

3.2.2.Tepe boyutu

Kuşkusuz tepe boyutu, şekli kadar önem taşıyor. Daha büyük boyutlar geniş çizgiler oluşturarak kalın yazmak ve mürekkebi sergilemek için daha uygundurlar. Ancak insanlar günlük kullanım için genellikle küçük boyutları seçiyorlar böylece tükenmez veya rollerball kalem yazım şekline yakın bir boyut yaratılabiliyor.

Yuvarlak tepeler genellikle 4 boyutta bulunur.

Extra Fine (EF) - Fine (F) - Medium (M) - Broad (B)

Resim
Resim 6. Tepe boyutlarına göre yazı örnekleri.

Şunu da unutmamak gerek; Japon dolma kalemleri genellikle 'batıda üretilen' kalemlere göre yazım olarak biraz daha küçüktürler.

Resim
Resim 7. Batı ve Japon uç boyutları arasındaki farklar.

Resim
Resim 8. Uçların artıları ve eksileri.


3.2.3.Esneklik

Esneklikten kastım uça baskı uygulandığında uç çatallarının yana açım mesafesi. 'Spencerian' ve 'Copperplate' gibi bir zamanlar yaygın olarak kullanılan fontların yazımı için çok fazla esneklik gerekiyordu. Günümüzde daha az esnekliğe sahip daha sabit uçlar kullanılıyor, ve Pilot Elabo(Falcon) gibi kalemlerin kullandığı uçlar belki bahsedilen esnek uçlar kategorisine girebilir. Lamy'nin çelik uçları gibi bazı firmaların uçları 'tırnak' diye anılır. Diğer çelik uçlar ve altın uçların çoğu en ağır baskılara dayanabilirler. Ancak çok fazla esnetmek uçlarda hasara yol açabilmektedir.

Resim
Resim 9. Sabit uç yazım örneği.

Resim
Resim 10. Yumuşak(esnek) uç yazım örneği.


3.2.4.Uç malzemesi

Resim
Resim 11. Kaweco çelik uçları; altın, çelik ve siyah renklerde.

Resim
Resim 12. 14K ve 18K altının belirtilmesi.

Uç malzemesi dolma kalem seçiminde fazla belirleyici değildir aslında, malzeme uçun yazımına fazla etki etmez. Uçlar bir çok malzemeden yapılabilir ama dolma kalemlerin çoğu paslanmaz çelik ve altın uca sahiptirler.
Şunu da unutmamak gerek; uçun rengi onun malzemesini göstermez. Öyle ki Kaweco çelik uçları altın, çelik ve siyah renklerde olabilir. Altın uçların çoğu ise rodyum kaplıdır. Altın uçlar çelik uçlara göre daha iyi ve yumuşaktır. Yumuşaklığın tanımı ise tabii ki yazım yumuşaklığıdır.[3]




3.3.Dolma kalemin dolumu

Dolma kalem icat edildiğinden beri bir çok dolum sistemi keşfedilmiştir.
Keşfedilen dolum sistemlerinin bazıları:

-Akordeon
-Kartuş
-Kuluçka
-Piston
-Kaşık
-'Aerometrik
-'Chilton'
-Hörgüç
-Pompa pistonu
-Sıkma çubuk
-Üfleme
-Basma
-Şaryo
-Şırınga
-Hazne
-Kaldıraç vb.

Tabii ki biz en yaygın olan 2 sistemi inceleyeceğiz; piston ve kartuş.

3.3.1.Piston

Resim
Resim 13. Piston sistemi.

a)Tasarım
Vidalı piston da denir. Bir kafa pistona bağlı vidalı şaftı döndürür.

b)Dolum
Kalem mürekkebin olduğu şişenin üzerinde ucu içine girecek şekilde tutulur, piston başı saat yönünün tersine döndürülür, bu piston duruncaya kadar yapılır. Bu birkaç defa tekrarlanır böylece ilk dolumdan kalan hava tahliye edilir. İşlem bitince kalem temizlenir.

3.3.2.Kartuş

Resim
Resim 14. Kartuş sistemi.

a)Tasarım
Değiştirilebilir mürekkep haznesi.

b)Dolum
Biten kartuş yerine yenisi takılır. Bazı kalemler hem kartuş hem de piston uyumludur.[4]




4.Kaynaklar.

[1] https://tr.wikipedia.org/wiki/Dolma_kalem
[2] http://www.historyofpencils.com/writing%20...%20n-history/
[3] http://www.jetpens.com/blog/guide-to-fo%20...%20nib/pt/760
[4] http://www.richardspens.com/?page=ref/f%20...%20illers.htm
in love w/ Cartier
Kullanıcı avatarı
rtalhaustun
 
Mesajlar: 1217
Kayıt: 22 Oca 2016, 02:07
Konum: Ankara

Re: Dolma kalem nedir? Dolma kalem seçimi?

Mesaj Maybek » 10 Şub 2017, 21:06

Eline emeğine sağlık forumda bu konuda hevesli olan ancak bilgi birikimine ihtiyaç duyanlardan birisi olarak teşekkür ederim


Sent from my iPhone using Tapatalk
Kullanıcı avatarı
Maybek
 
Mesajlar: 246
Kayıt: 28 Kas 2014, 13:39

Re: Dolma kalem nedir? Dolma kalem seçimi?

Mesaj manil » 10 Şub 2017, 21:21

İnceleme için teşekkürler, yalnız altın ucun baskıya hem de en ağırına dayanıklı olduğunu söylemek fazla iddialı geldi.

Altın uç en çabuk yamulan uçtur kanaatimce. Hemen hemen tüm tipte D.kalem kullanmış ve kullanmakta olan birisi olarak diyeyim.

Sent from my E6633 using Tapatalk
“Some people feel the rain. Others just get wet.”

Bob Marley
Kullanıcı avatarı
manil
 
Mesajlar: 2657
Kayıt: 14 Şub 2014, 12:33

Re: Dolma kalem nedir? Dolma kalem seçimi?

Mesaj SeiKinetic » 10 Şub 2017, 23:32

Adım atmaya cesaret edemediğim farklı bir dünya idi kendileri. Üyelerin 'bir zamanlar' Quartz saatleri gibi, hep daha kolayına kaçtım önceleri ancak gerek araştırmalarım, gerek senin tavsiyelerinle daha etkili bir giriş yapmış olduk. "Forum cebe zarar."
Talha kardeşimle ortak bir payda da buluşup, ilk Parker'ımı da sipariş geçmiş olduk.

Gerek yardımsever tavrın, gerek hazırladığın bu güzel makale için tekrar teşekkürler. Forum üyelerine yardımı dokunacağı aşikar.

Saygılar, sevgiler :champ:
Tutto ha una maniera.
Kullanıcı avatarı
SeiKinetic
 
Mesajlar: 867
Kayıt: 08 Tem 2016, 10:14
Konum: Ksk

Re: Dolma kalem nedir? Dolma kalem seçimi?

Mesaj o2o » 11 Şub 2017, 00:05

Değerli ve faydalı paylaşım için teşekkürler. Emeğinize sağlık


Tapatalk kullanarak iPhone aracılığıyla gönderildi
Kullanıcı avatarı
o2o
 
Mesajlar: 1286
Kayıt: 17 Kas 2015, 18:53

Re: Dolma kalem nedir? Dolma kalem seçimi?

Mesaj Khan » 11 Şub 2017, 00:34

Eline sağlık kardeşim, ansiklopedilere kaynak olacak bir yazı.
God is good! Eski Kullanıcı Adı Nethuistr
Kullanıcı avatarı
Khan
 
Mesajlar: 1560
Kayıt: 25 Mar 2016, 12:17

Re: Dolma kalem nedir? Dolma kalem seçimi?

Mesaj raven » 11 Şub 2017, 00:39

Kaynak olarak kullanılabilecek çok güzel bir yazı :thumbup:
Düşünüyorum öyleyse varım, düşünemiyorum öyleyse malım!
Kullanıcı avatarı
raven
 
Mesajlar: 4375
Yaş: 53
Kayıt: 26 Nis 2013, 19:31
Konum: İstanbul

Re: Dolma kalem nedir? Dolma kalem seçimi?

Mesaj cihangirtike » 12 Şub 2017, 00:56

Çok detaylı ve faydalı olmuş. Elinize sağlık. Her detayı vermissiniz

SM-N910C cihazımdan Tapatalk kullanılarak gönderildi
Kullanıcı avatarı
cihangirtike
 
Mesajlar: 18
Kayıt: 15 Nis 2012, 20:53

Sonraki

Dön TSF Sohbet - Off Topic Discussion

Kimler çevrimiçi

Bu forumu gezen kullanıcılar: Hiç bir kayıtlı kullanıcı yok ve 17 misafir

   
   
TSF Partner Brands & Medias
Ancon
Arnold & Son
Ateliers deMonaco
Audemars Piguet
Badollet Geneve
Bell & Ross
Breitling
Chopard
Concord
Gucci
Hautlence
Hublot
Linde Werdelin
Maîtres du Temps
Manufacture Royale
Oris
Parmigiani Fleurier
Snyper Geneve
Steinhart
Watchonista
                                          

     Facebook  Twitter  Instagram  Youtube  RSS Portal    |    Gallery    |    Blog    |     Advertise / Reklam / Contact      
 

All brand names and trademarks are the property of their respective owners