TSF : A Space Odyssey Uzay Kozmoloji Konuları

[Ground]

Zafer bey' in çalışmaları taktire şayan. Ülkemizde bu tip gelişmeleri görmek karanlık geleceğimiz için ufak da olsa umut veriyor.

Temel bir giriş yapayım konuya dalmadan önce..

Yeni yayınlanan bir dizi ile karşılaştım;

WESTWORLD


Michael Crichton'un 1973'de yazıp yönettiği bir film den uyarlama;


Dizinin yönetmeni Christopher Nolan ın kardeşi başyapıt olan filmlerinin tasarlayıcısı Jonathan Nolan..
Interstellar - Yıldızlararası filminin de yazarıdır.

Dizi konusu;

Karanlık bir gelecekte geçecek dizi, zengin kesime hitap eden bir eğlence parkını mekan edinecek. Yapay zekaların kullanıldığı, gelen ziyaretçilerin katılabildiği oyunlarla dolu bu parkta; vahşi batı macerası sunan kısımda bir sorun ortaya çıkacak. Eğlenmeyi uman müşteriler, peşlerindeki silahlı nişancıdan kurtulmaya çalışacaklar.
(Beyazperde)

Diziye de konu olan olay yapay zeka ile robotların çalışma sistemlerine bilinç ve duygu aşılanırsa ne gibi sonuçlar doğurabileceği kurgulanmış.

Acaba bu kurgu gibi yakın gelecekte kendi yapay zekası ile işletim sistemleri bilinçli olabilecek mi?
Jonathan Nolan bir başka dizi de de bu konuya parmak basıyordu.. (person of interest)
Bilinçli işletim sistemi , internet of things (+endüstri 4.0) çağında dünyaya hakim olabilir mi?

Bu konuyu deşince geçmiş yıllarda (orta ve lise çağım) okuduğum asimov geldi.
Asimov da bu problem üzerine robot kuralları açıklamıştı. Hatta yanlış hatırlamıyordam I robot filmi de asimovdan yola çıkılarak yapılmıştı.

Kısaca hatırlayalım,

Asimov un 3 robot kuralı;
1) bir robot bir insana zarar veremez ya da bir insanin zarar gormesine seyirci kalamaz
2) bir robot 1. kuralla çelişmedigi surece bir insanin emirlerine uymak zorundadir.
3) bir robot 1. ve 2. kuralla çelişmedigi surece kendinin zarar gormesine izin veremez.

niye kural koymuş tu?
asimov' un "ya robotlar hepimizi yok ederse" paranoyasına karşı geliştirdiği
sonra da hikayelerinde bu kuralların nasıl aşılabileceğini anlattığı yasalardır..

Asimov kimdir?
Isaac Asimov (2 Ocak 1920 - 6 Nisan 1992) Rus asıllı Amerikalı yazar ve biyokimyacı. nufus artışı ve kuresel ısınma gibi problemleri tahmin etmiş bir bilim adamı. Bilim kurgu yazarıdır..
Pek çok konuda yapıtları olmasına karşın, bilim kurgu eserleri ve popüler bilim kitapları ile tanınmıştır. Kurgu olmayan çok sayıda eserinin yanısıra Fantazi dalında da yazmıştır. Dewey Ondalık Sınıflandırma sistemindeki Felsefe hariç tüm ana dallarda eserleri vardır. Asimov ortak görüşle bilim kurgu dalının ustasıdır, Robert A. Heinlein ve Arthur C. Clarke ile birlikte yaşadığı dönemde "Üç Büyük" bilim kurgu yazarından biri olarak kabul edilmiştir.

Evet..
Asimov a göre ; pozitronik beyinin kurgusu nedeniyle degistirilemeyen bu yasalara ragmen hala bir robotun insana zarar vermesini amacliyorsaniz robotun icindeki insan kavramini tanimini degistirmelisiniz.

Pozitron beyin ise: isaac asimov'un öykülerindeki robotların beyni. insanlar tarafından kabul edilen bir bilinç düzeyidir. asimov öykülerini yazadığı zamanlarda pozitron kavramı yeni yeni ortaya çıkmıştı ve bir elektronla pozitronun karşılaşması durumunda birbirlerini yok edecekleri biliniyordu. asimov da ancak böyle bir metaforun, uyumun ve yok edişin zeka esintilerini oluşturabileceğini düşünmüş ve böyle bir beyin kurgulamış.

İstanbul trafiği yüzünden eve geç gitmek için paylaşayım dedim..

Şaka bir yana sizce gelecekte yapay zeka ve robotlar konusunda sorunlar yaşayacak mıyız?

Aslında yukarıda sorduğum soru gibi;
Bilinçli işletim sistemi , internet of things (+endüstri 4.0) çağında dünyaya hakim olabilir mi?

Bilinç sizce makineye ne kadar aktarılabilir?

[Masterport]

Asimov un anlatıcı olarak katıldığı belgesel çocukluk anılarımda yer edinmiştir.


Sent from my iPhone using Tapatalk

[asymptote]

Asimov'u pek bilmiyorum fakat Arthur C. Clarke hayran olduğum bir adamdır..

Yapay zeka konusuna gelince:

Ben insan bilincinin üst noktasının, üremeyi reddederek kendi türünü pasif bir yok oluşa sürüklemek olacağına inanıyorum. Eğer bilinç sahibi robotlar üretirsek ve bilinç düzeyleri bize göre daha gelişmiş olursa yapacakları şey bana göre kendilerini yok etmek için önce bizleri yok etmek olacaktır..

[Ground]

Westworld’ün zihinlerde uyandırdığı 11 soru

HBO’nun yeni bilim kurgu dizisi Westworld, insanların farklı deneyimler yaşamak için ziyaret ettiği bir eğlence parkında geçiyor. Parktaki yapay zekalı robotlarla etkileşime geçen insanlar, seksten şiddete kadar her şeyi sanal ortamda deneyimleyebiliyor. 1973’te vizyona giren, aynı isimli filmin uyarlaması olan dizinin daha birkaç bölümü yayınlanmış olmasına rağmen izleyenlerin aklında pek çok soru canlanmış durumda.
Hepimiz bir simülasyonda mı yaşıyoruz?

Westworld’deki simülasyon karakterler, günlük işlerini yaparken hiçbir şekilde varlıklarını sorgulamıyorlar. Bir simülasyon içinde yaşadıklarının farkında olmayan karakterler kendilerini gerçek zannediyor. Peki biz de aynı şekilde yaşıyorsak bunu nasıl fark edebiliriz. Fizikçiler ve felsefeciler, böyle bir durumda yaşadığımız şeyin gerçek mi yoksa simülasyon mu olduğunu ayırt etmemizin mümkün olmadığını söylüyorlar. Bir ortamın simülasyon olduğunu algılamanın yöntemlerinden birisi hatalarını ortaya çıkarmak. Dizideki karakterler de bu durumla yüzleşiyorlar.
Yapay zekayı kontrol edebilir miyiz?

Dizide tüm robotların hafızaları her seansın ardından siliniyor. Yapay ortama yeni bir karakter geldiğinde robotlar tüm deneyimlerini unutup her şeye baştan başlıyor. Ancak bazı karakterler, geçmiş seanslarda yaşadıkları rahatsız edici detayları hatırlıyor gibi görünüyor.

Böyle bir şeyin gerçekleşmesi yazılımcılara göre mümkün değil. Bir yapay zekanın yazılımı sıfırlandıktan sonra önceki veriler hatırlanamaz. Ayrıca çok az dilbilimci robotların bizim kadar iyi konuşma ve dinleme kabiliyetine sahip olacağını düşünüyor.
Westworld’deki robotlar ne kadar gerçekçi?

Dizide robotların bir tür beyaz maddeden oluşturulduğu görülüyor. Bu maddenin ne olduğu henüz açıklanmadı; bir çeşit plastik ya da üstün teknoloji ürünü olarak geliştirilmiş bir madde olabilir. Öte yandan robotların düşünce merkezinin kafalarında bulunduğunu biliyoruz ancak acı ya da zevk gibi duyguları nasıl deneyimlediklerini bilmiyoruz.

Günümüzde robotları insanlara benzetmek için yumuşak dış yüzey malzemeleri kullanılabiliyor. Ancak Westworld’deki gerçekçiliğe erişilebilmiş değil.
Bilinç nedir?

Parkın yöneticilerinden Arnold, robotlara bilinç kazandırmak için yıllarca uğraşmış. Hafıza, doğaçlama ve kişisel çıkarları gözetme gibi özellikleri olan robotların tam anlamıyla bilinç sahibi olabilmesi için bir şeye daha ihtiyacı olduğunu düşünüyor.

Gerçekte ise bilimciler bilincin tam olarak ne olduğunu tanımlayabilmiş değil. Farklı canlıların farklı bilinç düzeyi olduğuna inanılıyor ancak insanlara bu farkındalığı veren şeyin ne olduğu henüz çözülebilmiş değil.
Robotlar evrim geçirebilir mi?

Dizide karakterler, robotların evrimleşmesi düşüncesini tartışıyor. Peki gerçekten bu mümkün mü? Yapay zekayla hareket etmesi sağlanan robotlar, kendi kendilerine yeni özellikler kazanabilir mi? Örneğin dizide robotlar, diğer robotlara zarar vermemeleri konusunda programlandılar. Bunun aksine hareket etmeyi öğrenebilirler mi?

Ünlü fizikçi Stephen Hawking robotların evrim geçirmesini gerçekçi bir tehlike olarak görüyor. Elon Musk da yapay zekanın kontrol altında tutulması gerektiğine dair açıklamalarda bulunmuştu. Bilimciler gelecekte de yapay zekanın tam olarak bizim söylediğimiz şeyleri yapacağını düşünüyor. Ama öte yandan, derin öğrenme yöntemiyle kendi kendine yeni şeyler öğrenen robotların tam olarak neleri öğreneceği bilinemiyor. Örneğin Google’ın yapay zeka yazılımı AlphaGo’nun, Go dünya şampiyonunu yenmeyi nasıl öğrendiği bilinmiyor.
Özgür irade nedir?

Dizide robotların bilincin dışında özgür iradesinin de olmadığı ifade ediliyor. Ancak robotlar belirli konularda kendi kararlarını dile getirebiliyorlar. Bu da özgür iradenin tam olarak nasıl tanımlanması gerektiği sorusunu gündeme getiriyor.

Benzer bir şekilde biz de genetik kodlarımız ve yetiştirilme tarzımız tarafından mı yönetiliyoruz yoksa aldığımız kararlar tamamen bize mi ait bunu bilemiyoruz. Belki de sadece programlandığımız gibi hareket ediyoruz.
Sınırlar ortadan kalktığında nasıl davranıyoruz?

Westworld aslında GTA oyununun aşırı gerçekçi bir versiyonu gibi. Parka gelen ziyaretçiler dilerse kendilerine sunulan hikayeye ayak uydurabiliyor ya da sadece kaosa sebep olabiliyor. Böyle bir durumda kişinin nasıl davranmaya karar verdiği de aslında iç dünyasının bir yansıması olarak karşımıza çıkıyor.
Gizemli bir salgın karşısında nasıl davranacağız?

Westworld’deki robotların geçmişi hatırlamasına sebep olan şey nedir henüz bilmiyoruz ancak görünüşe göre robotlar bu ‘hastalığı’ birbirine bulaştırabiliyor. Bu durum önceden hazırlık yapılabilecek bir şey değil ve ortaya çıktığında nasıl tepki vereceğimizi de bilmiyoruz. Gerçek hayatta benzer bir durumda ne kadar çaresiz kalacağımızı düşünmek bile korkutucu.
Ford robotları ne kadar gerçekçi hale getirdi?

Şu anda dizideki robotları gerçek karakterlerden ayırmanın tek yolu onlara ateş etmek. Simülasyondaki ziyaretçiler ölümsüz olduğu için bir kurşunla bir karakterin gerçek mi yoksa robot mu olduğunu anlayabiliyoruz. Peki parktaki çalışanlar arasında da bizim insan zannettiğimiz bir robot var mı?
İnsanlar gerçekten yapay zekalı robotlara zarar verecek mi?

Dizide robotlar sık sık ziyaretçilerin şiddetine maruz kalıyor. Peki gelecekte robotlar aramızda yaşamaya başladığında da benzer olaylar olacak mı? 2015’te bir alışveriş merkezine yerleştirilen robot, küçük çocukların tekmelerine ve attıkları cisimlere maruz kalmıştı. Otonom araçlarla ilgili olarak da araştırmacılar bazı sürücülerin araçların yapay zekasını kötüye kullanmayı planladığını tespit etti.
Zihinlerimizi makinelere yükleyebilecek miyiz?

Dizide insanoğlunun çözüm bulamadığı tek problemin ölüm olduğu söyleniyor. Bu da akla, ölmeden önce zihnimizi bir robot bedenine aktarma fikrini getiriyor. Böylece ölümlü bedenlerimizden ayrılıp, bozulsa da tamir edilebilen, hatta geliştirilebilen siborg bedenlere sahip olabiliriz. Ancak henüz beynin tam olarak nasıl çalıştığını ve bilinci nasıl ortaya çıkardığını anlayabilmiş değiliz. Bazı bilimcilere göre ise insan zihnini bir robot vücuduna aktarmak mümkün değil.

[asymptote]

Hepsini tek tek gezip dolaşasım var. Fakat ne demiş şair: "gitmesek de görmesek de bu gök cisimleri bizim gök cisimlerimiz.."

[asymptote]

Uzayda (d)ayın olacak..

[afl]

asymptote süpermiş bu.
Mini bir Google yaptım, dünyaya çarpmak için kendini bitiren göktaşı diye başlık atmışlar

[epikurian]

Asimov'u pek bilmiyorum fakat Arthur C. Clarke hayran olduğum bir adamdır..

Yapay zeka konusuna gelince:

Ben insan bilincinin üst noktasının, üremeyi reddederek kendi türünü pasif bir yok oluşa sürüklemek olacağına inanıyorum. Eğer bilinç sahibi robotlar üretirsek ve bilinç düzeyleri bize göre daha gelişmiş olursa yapacakları şey bana göre kendilerini yok etmek için önce bizleri yok etmek olacaktır..

Şu an yaşayan insanların en savaşçı ve hayatta kalmak ya da daha çok yayılmak (keyfe keder fetih, kaynaklara erişim için istila) gibi nedenlerle kendinden daha zayıf ya da barışçıl toplulukları yok etmiş insanların büyük torunları olduğunu düşünürsek; insanoğlunun hayatını devam ettirmek için elinden geleni yapabileceğini düşünmek yanlış olmaz herhalde.
Ancak ileride hukuk/yönetim/devletlerin yapay zeka tarafından idare edilecekse ve yapay zekanın öğrenebildiğini ve kendini geliştirdiğini (olumlu yönde -kodlayıcısının iyi niyeti kadar-) düşünürsek, dediğiniz gibi insanoğlunun sonu, dünyayı kurtarmak isteyen yapay zeka tarafından getirilebilir.
Eğer yapay zeka geç kalırsa insan nesli kendini bir iklim/çevre felaketi ile de bitirebilir.