afl yazdı:dude yazdı:tespih arap kültürüdür türklerin müslümanlıgı kabul etmesinden sonra geçmiştir. dini bir abaküstür aslinda. türklükle cokta alakası yok yani
Tespih bir arap kültürü olmadığı gibi saf bir Anadolu (dikkatinizi çekerim, Türk değil, Anadolu) öğesidir.
Hikayesi biraz uzun ama anlatmadan geçemiyeceğim. Mümkün olduğunca kısa geçeceğim.
Anadolu da ilk ve en önemli inanç Ana tanrıça inancı olmuştur. Şimdi anlatacağım Frig mitolojisindeki Kybele, daha önce M.Ö. 8000 lerde Çatalhöyük' teki Ana tanrıça, Urartu'daki Hepa, Hitit'lerdeki Hepat' dan başkası değildir.
Efsaneye göre Kybele bir Anadolu delikanlısı olan Attis'e aşık olur ve Attis tanrıçasına sadakat sözü verir fakat bu sözünü unutur ve bir Anadolu güzeline aşık olur. Düğüne ise Kybele de gelir. Attis tanrıçasını görünce korkuya kapılır,ne yapacağını bilemez ve erkeklik organını keser. Attis'i kanlar içinde gören Ana Tanrıça Kybele ona acır ve ona sonsuzluğu vererek onu bir çam ağacına dönüştürür ki hiç solmasın ve hep yeşil kalsın. Tanrıça Kybele' nin tapınak merkezi bugünkü Sivrihisar yakınındaki Pessinus'tadır. Tapınağı rahipler yönetirdi ve her rahip hadım olmak zorundaydı. Tapınağa rahip olmak isteyenler özel bir törenle hadım olur ve yumurtalıkları özel kurşun kaplar içinde saklanarak ipe dizilirdi. Rahipler bu tespihleri çekerek Attis'in ihanetin ve kendi hadım edilme anını hatırlayarak due ederlerdi ve Kybele'den af dilerlerdi.
Kybele'nin anma günü 21 marttır. Bu ekinoks, yani gün dönümüdür. Gece ve gündüz eşittir. Baharın başlangıcı yani doğanın uyanışı ve toprağın dirilişidir. Kybele'nin attise yeniden sarılışıdır. Bu sebeple bu tarih yeni yılın başlangıcı olarak kabul edilirdi ve Attis'in anısına da bir çam ağacı süslenir ve yeni yılın simgesi olarak hazır bulundurulurdu. Süslü çam ağacı yeni yılın simgesi kabul edilirdi.
Yani ne tespih bir arap işidir ne de çam ağacı hıristiyan geleneğidir. İkisi de dünyanın en zengin kültür ve inanç coğrafyası olan güzel Anadolu' muzun öz geleneğidir. Ne yazık ki cehalet,bugün her ikisine de çok farklı anlamlar yüklemiştir.
Bu konu ile ilgili isteyenler muhtelif kaynaklar bulabileceği gibi benim tavsiyem "Ana Tanrıçadan Mevlana'ya" isimli eserdir. Yazar Türkolog ve Dinler tarihi uzmanı Ali Canip Olgunlu'dur.